Familiare hypercholesterolemie
Familaire hypercholesterolemie is een van de meest voorkomende erfelijke aandoeningen in Nederland met een prevalentie van 1:450 inwoners. Het is een monogenetische, autosomaal dominant overervende afwijking. Door een mutatie in de LDL receptor (waarvan er inmiddels >1100 verschillende bekend zijn) wordt er onvoldoende van het cholesterolrijke en atherogene LDL opgenomen en afgebroken in de lever. (zie ook afbeelding 1) Dit heeft een groter risico op cardiovasculaire aandoeningen tot gevolg. In Nederland was tot 2013 een bevolkingsonderzoek onder leiding van de Stichting Opsporing Erfelijke Hypercholesterolemie (StOEH). Vanaf eind 2013 is de diagnostiek en opsporing overgenomen door Stichting LEEFH.
Bij een onbehandeld LDL-cholesterol >5.0 moet er gedacht worden aan familiaire hypercholesterolemie (FH). Om de kans op FH verder in te schatten wordt er een risico score berekend aan de hand van een diagnostische tool, die terug te vinden is in tabel 1. Bij een score van 6 of hoger is de kans op een familiare hypercholesterolemie dusdanig hoog (positief voorspellende waarde 48%) dat er genetische diagnostiek wordt ingezet, nadat secundaire oorzaken van hypercholesterolemie zijn uitgesloten (tabel 2). De genetische analyse wordt gedaan via Stichting LEEFH (aanmeldformulier https://leefh.nl/wp-content/uploads/2020/07/Aanvraag-AMC_LEEFH-DNA-diagnostiek-Juli-2020.pdf)
Familaire hypercholesterolemie is een van de meest voorkomende erfelijke aandoeningen in Nederland met een prevalentie van 1:450 inwoners. Het is een monogenetische, autosomaal dominant overervende afwijking. Door een mutatie in de LDL receptor (waarvan er inmiddels >1100 verschillende bekend zijn) wordt er onvoldoende van het cholesterolrijke en atherogene LDL opgenomen en afgebroken in de lever. (zie ook afbeelding 1) Dit heeft een groter risico op cardiovasculaire aandoeningen tot gevolg. In Nederland was tot 2013 een bevolkingsonderzoek onder leiding van de Stichting Opsporing Erfelijke Hypercholesterolemie (StOEH). Vanaf eind 2013 is de diagnostiek en opsporing overgenomen door Stichting LEEFH.
Bij een onbehandeld LDL-cholesterol >5.0 moet er gedacht worden aan familiaire hypercholesterolemie (FH). Om de kans op FH verder in te schatten wordt er een risico score berekend aan de hand van een diagnostische tool, die terug te vinden is in tabel 1. Bij een score van 6 of hoger is de kans op een familiare hypercholesterolemie dusdanig hoog (positief voorspellende waarde 48%) dat er genetische diagnostiek wordt ingezet, nadat secundaire oorzaken van hypercholesterolemie zijn uitgesloten (tabel 2). De genetische analyse wordt gedaan via Stichting LEEFH (aanmeldformulier https://leefh.nl/wp-content/uploads/2020/07/Aanvraag-AMC_LEEFH-DNA-diagnostiek-Juli-2020.pdf)
Bronnen:
2021
A. Cornelisse, AIOS
A. Iglesias, internist
- Walma et al: Richtlijn ‘Diagnostiek en behandeling van familiaire hypercholesterolemie’ van het College voor zorgverzekeringen, Nederlands tijdschrift voor geneeskunde 2006
- Richtlijn ‘Erfelijke dyslipidemie in de 2e en 3e lijn’ , Nederlandse Internisten Vereniging
- www.leefh.nl
- Michos et al, Lipid Management for the Prevention of Atherosclerotic Cardiovascular Disease, New England Journal of medicine 2019
- Damgaard et al, The relationship of molecular genetic to clinical diagnosis of familial hypercholesterolemia in a Danish population, Atherosclerosis 2005
- Uptodate.com
2021
A. Cornelisse, AIOS
A. Iglesias, internist