Hyponatriëmie
Algemeen
Anamnese
Lichamelijk onderzoek
Aanvullend onderzoek
Oorzaken van hyponatriëmie (zie flowschema)
Algemeen
- Mild 125-136 mmol/L; ernstig < 125 mmol/L
- Acute hyponatriëmie: daling >15 mmol/l in < 48 uur
- Symptomen:
- Matig ernstig: Misselijkheid zonder braken, verwardheid, hoofdpijn
- Ernstig: Braken, cardiorespiratoire verslechtering, somnolentie, insulten, coma (GCS < 8)
- Let op! Bij acute en/of ernstig symptomatische hyponatriëmie is er een indicatie voor directe behandeling óók als de oorzaak nog niet duidelijk is.
- NB de diagnostiek van hypotone hyponatriëmie wordt bemoeilijkt bij aanwezigheid van niet-effectieve osmolen (ureum, alcohol), omdat de gemeten serum osmolaliteit dan normaal of verhoogd kan zijn!
Anamnese
- Hoeveel gedronken, medicatie (met name hydrochloorthiazide, SSRI/TCA), braken, drugs (met name XTC), diarree
Lichamelijk onderzoek
- Tekenen van hypovolemie of hypervolemie (bloeddruk, oedeem, ascites, verhoogde CVD)
- Overweeg beoordeling vena cava collaps met pocket-echo
Aanvullend onderzoek
- Bloed: Na, K, osmolaliteit, ureum, kreatinine, glucose
- Urine: Na, osmolaliteit
- Op indicatie: urinezuur (bloed en urine, t.b.v. fractionele urinezuur excretie), TSH, vrij T4, ochtendcortisol of Synacthen test, ethanolspiegel, beeldvorming hersenen, thorax en/of abdomen
Oorzaken van hyponatriëmie (zie flowschema)
- Denk bij siADH (diagnose per exclusionem) aan de volgende oorzaken:
- medicamenteus: met name antidepressiva en antipsychotica. Zie ook: uptodate
- cerebrale aandoening (CVA, bloeding, infectie, trauma)
- longaandoeningen (infectieus, maligniteit)
- maligniteiten (met name kleincellig longCA)
- bij infectie
- post-OK
- hypothyreoidie/(pan)hypopit/ hypocortisolisme
- ideopathisch
Behandeling hyponatriëmie
Zie flowschema
- Bij ernstige symptomen direct sterk zout toedienen (ook als oorzaak nog niet duidelijk is)
- Limiet altijd maximaal 10 mmol/l in de 1e 24uur
Complicaties
- Te langzame correctie acute hyponatriëmie: risico inklemming door hersenoedeem
- Te snelle correctie chronische hyponatriëmie: risico op osmotische demyelinisatie
- Voorkómen overcorrectie: regelmatige controle serum-Na (zie flowschema behandeling, indien chronisch: elke 6-12 uur), monitor diurese en urine osmolaliteit.
Bij overcorrectie (stijging > 10 mmol/l in eerste 24 uur of > 8 mmol/l/24uur op elke dag daarna):
- stop (hypertoon) infuus
- start 5% glucose à 10 ml/kg/u (met regelmatige controle diurese en serum-Na)
- bij onvoldoende effect: overweeg desmopressine in overleg met supervisor (2 µg i.v. maximaal iedere 8 uur).
Samenstelling:
dr. D. Leuning
dr. B. Gabreëls
Okt 2019
Bronnen:
- Cluitmans F.H., Meinders A.E. Management of severe hyponatremia: rapid or slow correction? Am J Med 88:161-166,1990
- Acute boekje protocol hyponatriëmie (Laatste update: 13-04-2017)
- NIV richtlijn electrolietstoornissen
- Uptodate siADH (laatste update: 12-2017)
- Cluitmans F.H., Meinders A.E. Management of severe hyponatremia: rapid or slow correction? Am J Med 88:161-166,1990
- Acute boekje protocol hyponatriëmie (Laatste update: 13-04-2017)
- NIV richtlijn electrolietstoornissen
- Uptodate siADH (laatste update: 12-2017)