Hoofdstuk 9: Klinische stage Algemeen Interne geneeskunde
Stageduur: 12 maanden (3 x 4 maanden)
Opleidingsschema: 1e jaar opleiding of vooropleiding
Stagebegeleiders/internist-supervisoren: de volledige opleidingsgroep
Supervisoren: alle internisten
Toetsing: tijdens de klinische stage van 12 maanden worden minimaal 10 KPB’s behaald. Aan het eind van elke kliniekstage van 4 maanden vindt een tussenbeoordeling plaats met de hoofdsupervisor. Bij een stage op de SEH is dat na 2 maanden. In de laatste stage van 4 maanden vindt een eindgesprek plaats. Alle gesprekken en beoordelingen worden vastgelegd in het Reconcept portfolio. Daarnaast vindt elke 3 maanden een voortgangsgesprek plaats met de opleider, worden 3x per jaar CAT’s en/of referaten gehouden en wordt afhankelijk van de startdatum van de opleiding deelgenomen aan de landelijke jaarlijkse Kennistoets. Ook dienen onderstaande EPA’s behaald te worden.
EPA’s en minimaal te behalen niveau aan einde eerste jaar:
Opbouw van klinische stage
Het eerste jaar is opgedeeld in 3 verschillende klinische stages van elk 4 maanden, maar kan worden aangepast aan de hand van behaalde competenties en eventuele opleidingskorting. De eerste klinische stage van 4 maanden is een introductiestage waarin de aios kennismaakt met alle afdelingen, de SEH en alle verplichte cursussen doorloopt. Ook wordt de aios voor 2 dienstblokken van elk 3 weken ingedeeld als 'jongste assistent' of ‘oudste assistent’ afhankelijk van ervaring.
Gedurende de 2e en de 3e klinische stage van 4 maanden werkt de aios op een vaste afdeling Interne geneeskunde onder supervisie van een internist. De beoordelingen vinden plaats door de hoofdsupervisor. Ook kan een klinische stage op de SEH gelopen worden met een duur van in principe 2 maanden.
Er zijn 5 verschillende klinische afdelingen Interne geneeskunde van elk 9-12 patiënten met elk naast de algemeen interne geneeskunde een eigen differentiatiegebied:
Tijdens de klinische stages Interne geneeskunde is de aios verantwoordelijk voor de zorg over de klinisch opgenomen patiënten met interne ziekten. In deze fase komen alle aspecten van de algemene Interne geneeskunde aan bod.
Elke aios heeft dagelijks één van de internisten als supervisor, bij diens afwezigheid is er altijd een plaatsvervangende supervisor. De aios is verplicht aanwezig bij de dagelijkse overdrachten en klinische- en onderwijsbesprekingen.
De aios loopt doordeweeks dagelijks visite langs alle opgenomen patiënten samen met een coassistent en doet hiervan verslag in het EPD. De verpleegkundige loopt mee langs de patiënten. Tijdens het langslopen worden aantekeningen gemaakt in het EPD op een mobiele PC.
Na de visite en aan het eind van de dag vindt lijfelijk overleg plaats met de supervisor-internist. Zo nodig wordt tussendoor overlegd of komt de supervisor de patiënt mede beoordelen. Bij elke belangrijke beslissing of beleidswijziging wordt duidelijk in het EPD aangegeven onder verantwoordelijkheid van welke supervisor deze beslissing genomen is. Tevens wordt dit vermeld bij elke grote visite.
Alle nieuw opgenomen patiënten worden binnen 24 uur samen met een supervisor lijfelijk onderzocht, beoordeeld en besproken. Hiervan wordt een aantekening gemaakt in de status.
Minimaal éénmaal per week vindt een grote 'papieren visite' plaats met de supervisor. Hier zijn de aios, coassistenten (eventueel de semi-arts), de superviserend internist, een 2e internist en de verpleegkundigen aanwezig. De supervisor controleert de statusvoering in het EPD en hiervan wordt een aantekening gemaakt.
Minimaal tweemaal per week vindt visite aan het bed van alle klinische patiënten plaats in aanwezigheid van de supervisor.
Tijdens de grote 'papieren visite' vinden minimaal de volgende vaste punten plaats:
Na ontslag wordt < 24 uur een brief aan de huisarts van patiënt verzonden en vooraf gecontroleerd door de supervisor. Direct na ontslag wordt digitaal een korte brief aan de huisarts gestuurd waarin de actuele medicatie en de ontslagdiagnose staat.
De te trainen en toetsen competenties voor deze activiteit staan vermeld in het hoofdstuk ‘Onderwijs en Opleidingsmomenten’ en in de tabel aan het einde van dit hoofdstuk.
Naast de visites geeft de aios inhoud aan de patiëntenzorg door het aanvragen van laboratorium, radiologisch en aanvullend onderzoek en consulten, zo nodig na overleg met de supervisor. De aios voert na een inwerkperiode zelfstandig gesprekken met patiënt en familie, waarbij indien gewenst de supervisor aanwezig is. De aios is verantwoordelijk voor een goede statusvoering in het EPD en EVD en het bijhouden van het elektronisch voorschrijfsysteem (EVS). De aios is medeverantwoordelijk voor de begeleiding en beoordeling van coassistenten en semi-artsen.
Aanvragen voor aanvullende diagnostiek in het weekend vinden alleen plaats na overleg met de supervisor.
Een uitgebreide beschrijving van de logistiek op de afdeling staat beschreven in het inwerkprogramma op de website www.internisten-alrijne.nl
Tijdens de klinische eerstejaarsstage op de SEH wordt extra ervaring opgedaan in de acute zorg en het triëren van de patiënten. De aios leert de zorg snel en efficiënt te verdelen over de 2 of 3 op de SEH aanwezige a(n)ios interne geneeskunde en hier doelmatig over te communiceren met de SEH-verpleegkundigen. De eerstejaarsstage op de SEH maakt samen met de dienstblokken deel uit van de Lange leerlijn acute geneeskunde.
Op de klinische afdelingen neemt de aios ook deel aan de onderwijscyclus voor verpleegkundigen. De aios geeft periodiek onderwijs over een relevant onderwerp. Hiervoor wordt een schema verstrekt.
Leerdoelen
Het accent ligt in het eerste jaar van de opleiding op het aanleren van internistisch denken en handelen. Aan de hand van de klinische presentaties wordt de kennis en de ervaring opgebouwd. De aios leert de medische, psychosociale en maatschappelijke problemen van een patiënt goed in kaart te brengen, onder supervisie de juiste diagnostiek en behandeling in te zetten en hierover accuraat te rapporteren en corresponderen. De aios bouwt een goed probleemoplossend vermogen op en is in staat om adequaat informatie aan patiënt en diens omgeving over te dragen. De aios leert goed en efficiënt samen te werken met het team van medewerkers op de verpleegafdeling.
Aan het eind van het eerste opleidingsjaar bezit de aios specifieke medische en niet-medische competenties op het niveau dat past bij deze fase van de opleiding (zie EPA’s). Een precieze beschrijving van de inhoud van de EPA’s is te vinden in Bijlage 2 van het Landelijk opleidingsplan van de NIV. De competenties zijn in te delen in 8 verschillende competentiegebieden die achtereenvolgens worden toegelicht in de bijlage: opleidingsactiviteiten algemeen Interne geneeskunde. Bij de verschillende opleidingsactiviteiten wordt expliciet aandacht besteed aan de competentiegebieden zoals vermeld in de tabel.
De aios dient in het eerste jaar minimaal 10 KPB’s te verkrijgen en 2 CAT’s en 1-2 referaten te houden. Daarbij dient minimaal 1 KPB te worden verkregen met betrekking tot de grote visite, de verslaglegging, dienstblok/overdracht, dienst SEH en het voeren van een slechtnieuwsgesprek.
Weekindeling stage kliniek algemeen Interne geneeskunde
Zie vaste weekindeling met besprekingen en onderwijsmomenten in het hoofdstuk Onderwijs en opleidingsmomenten en het weekrooster dat elke week per e-mail verspreid wordt.
De supervisiemomenten en grote visites verschillen per afdeling en worden in het inwerkdocument op het besloten a(n)ios gedeelte van de website samengevat. Hetzelfde geldt voor de gedetailleerde afspraken die gemaakt zijn over de zaalvisite.
Stageduur: 12 maanden (3 x 4 maanden)
Opleidingsschema: 1e jaar opleiding of vooropleiding
Stagebegeleiders/internist-supervisoren: de volledige opleidingsgroep
Supervisoren: alle internisten
Toetsing: tijdens de klinische stage van 12 maanden worden minimaal 10 KPB’s behaald. Aan het eind van elke kliniekstage van 4 maanden vindt een tussenbeoordeling plaats met de hoofdsupervisor. Bij een stage op de SEH is dat na 2 maanden. In de laatste stage van 4 maanden vindt een eindgesprek plaats. Alle gesprekken en beoordelingen worden vastgelegd in het Reconcept portfolio. Daarnaast vindt elke 3 maanden een voortgangsgesprek plaats met de opleider, worden 3x per jaar CAT’s en/of referaten gehouden en wordt afhankelijk van de startdatum van de opleiding deelgenomen aan de landelijke jaarlijkse Kennistoets. Ook dienen onderstaande EPA’s behaald te worden.
EPA’s en minimaal te behalen niveau aan einde eerste jaar:
- Visite lopen (niveau 4)
- Patiënt- en familiegesprekken voeren (niveau 4)
- Overdracht en continuïteit van zorg (niveau 4)
- Leiden van een multidisciplinair, interprofessioneel behandelteam (niveau 4)
- Weekend- avond- en nachtdiensten uitvoeren (niveau 3)
- Polyfarmacie (zie lange leerlijn ouderengeneeskunde)
Opbouw van klinische stage
Het eerste jaar is opgedeeld in 3 verschillende klinische stages van elk 4 maanden, maar kan worden aangepast aan de hand van behaalde competenties en eventuele opleidingskorting. De eerste klinische stage van 4 maanden is een introductiestage waarin de aios kennismaakt met alle afdelingen, de SEH en alle verplichte cursussen doorloopt. Ook wordt de aios voor 2 dienstblokken van elk 3 weken ingedeeld als 'jongste assistent' of ‘oudste assistent’ afhankelijk van ervaring.
Gedurende de 2e en de 3e klinische stage van 4 maanden werkt de aios op een vaste afdeling Interne geneeskunde onder supervisie van een internist. De beoordelingen vinden plaats door de hoofdsupervisor. Ook kan een klinische stage op de SEH gelopen worden met een duur van in principe 2 maanden.
Er zijn 5 verschillende klinische afdelingen Interne geneeskunde van elk 9-12 patiënten met elk naast de algemeen interne geneeskunde een eigen differentiatiegebied:
- Algemeen Interne geneeskunde/oncologie-hematologie I (I-1) – afdeling A4 (hoofdsupervisor L. Hardi, internist-hematoloog)
- Algemeen Interne geneeskunde/oncologie-hematologie II (I-2) – afdeling A4 (hoofdsupervisor L. Hardi, internist-hematoloog)
- Algemeen Interne geneeskunde I (I-3) – afdeling C4 (hoofdsupervisor dr. A. Iglesias del Sol, internist-vasculair geneeskundige)
- Algemeen Interne geneeskunde/nefrologie (I-5) – afdeling C4 (hoofdsupervisor dr. B. Gabreëls, internist-nefroloog)
- Algemeen Interne geneeskunde II (I-6) - afdeling A4 (hoofdsupervisor H. Ablij, internist algemeen interne geneeskunde)
Tijdens de klinische stages Interne geneeskunde is de aios verantwoordelijk voor de zorg over de klinisch opgenomen patiënten met interne ziekten. In deze fase komen alle aspecten van de algemene Interne geneeskunde aan bod.
Elke aios heeft dagelijks één van de internisten als supervisor, bij diens afwezigheid is er altijd een plaatsvervangende supervisor. De aios is verplicht aanwezig bij de dagelijkse overdrachten en klinische- en onderwijsbesprekingen.
De aios loopt doordeweeks dagelijks visite langs alle opgenomen patiënten samen met een coassistent en doet hiervan verslag in het EPD. De verpleegkundige loopt mee langs de patiënten. Tijdens het langslopen worden aantekeningen gemaakt in het EPD op een mobiele PC.
Na de visite en aan het eind van de dag vindt lijfelijk overleg plaats met de supervisor-internist. Zo nodig wordt tussendoor overlegd of komt de supervisor de patiënt mede beoordelen. Bij elke belangrijke beslissing of beleidswijziging wordt duidelijk in het EPD aangegeven onder verantwoordelijkheid van welke supervisor deze beslissing genomen is. Tevens wordt dit vermeld bij elke grote visite.
Alle nieuw opgenomen patiënten worden binnen 24 uur samen met een supervisor lijfelijk onderzocht, beoordeeld en besproken. Hiervan wordt een aantekening gemaakt in de status.
Minimaal éénmaal per week vindt een grote 'papieren visite' plaats met de supervisor. Hier zijn de aios, coassistenten (eventueel de semi-arts), de superviserend internist, een 2e internist en de verpleegkundigen aanwezig. De supervisor controleert de statusvoering in het EPD en hiervan wordt een aantekening gemaakt.
Minimaal tweemaal per week vindt visite aan het bed van alle klinische patiënten plaats in aanwezigheid van de supervisor.
Tijdens de grote 'papieren visite' vinden minimaal de volgende vaste punten plaats:
- Samenvatten van de patiënten casus
- Bespreken van de differentiaaldiagnose, ingezet beleid en verloop van de opname
- Doornemen en verifiëren van alle klinische medicatie
- Bespreken van eventuele complicaties en het registreren hiervan
- Verifiëren van eventuele beleidsbeperkingen
- Vaststellen van de te verwachten ontslagdatum en eventuele zorgbehoefte na ontslag
Na ontslag wordt < 24 uur een brief aan de huisarts van patiënt verzonden en vooraf gecontroleerd door de supervisor. Direct na ontslag wordt digitaal een korte brief aan de huisarts gestuurd waarin de actuele medicatie en de ontslagdiagnose staat.
De te trainen en toetsen competenties voor deze activiteit staan vermeld in het hoofdstuk ‘Onderwijs en Opleidingsmomenten’ en in de tabel aan het einde van dit hoofdstuk.
Naast de visites geeft de aios inhoud aan de patiëntenzorg door het aanvragen van laboratorium, radiologisch en aanvullend onderzoek en consulten, zo nodig na overleg met de supervisor. De aios voert na een inwerkperiode zelfstandig gesprekken met patiënt en familie, waarbij indien gewenst de supervisor aanwezig is. De aios is verantwoordelijk voor een goede statusvoering in het EPD en EVD en het bijhouden van het elektronisch voorschrijfsysteem (EVS). De aios is medeverantwoordelijk voor de begeleiding en beoordeling van coassistenten en semi-artsen.
Aanvragen voor aanvullende diagnostiek in het weekend vinden alleen plaats na overleg met de supervisor.
Een uitgebreide beschrijving van de logistiek op de afdeling staat beschreven in het inwerkprogramma op de website www.internisten-alrijne.nl
Tijdens de klinische eerstejaarsstage op de SEH wordt extra ervaring opgedaan in de acute zorg en het triëren van de patiënten. De aios leert de zorg snel en efficiënt te verdelen over de 2 of 3 op de SEH aanwezige a(n)ios interne geneeskunde en hier doelmatig over te communiceren met de SEH-verpleegkundigen. De eerstejaarsstage op de SEH maakt samen met de dienstblokken deel uit van de Lange leerlijn acute geneeskunde.
Op de klinische afdelingen neemt de aios ook deel aan de onderwijscyclus voor verpleegkundigen. De aios geeft periodiek onderwijs over een relevant onderwerp. Hiervoor wordt een schema verstrekt.
Leerdoelen
Het accent ligt in het eerste jaar van de opleiding op het aanleren van internistisch denken en handelen. Aan de hand van de klinische presentaties wordt de kennis en de ervaring opgebouwd. De aios leert de medische, psychosociale en maatschappelijke problemen van een patiënt goed in kaart te brengen, onder supervisie de juiste diagnostiek en behandeling in te zetten en hierover accuraat te rapporteren en corresponderen. De aios bouwt een goed probleemoplossend vermogen op en is in staat om adequaat informatie aan patiënt en diens omgeving over te dragen. De aios leert goed en efficiënt samen te werken met het team van medewerkers op de verpleegafdeling.
Aan het eind van het eerste opleidingsjaar bezit de aios specifieke medische en niet-medische competenties op het niveau dat past bij deze fase van de opleiding (zie EPA’s). Een precieze beschrijving van de inhoud van de EPA’s is te vinden in Bijlage 2 van het Landelijk opleidingsplan van de NIV. De competenties zijn in te delen in 8 verschillende competentiegebieden die achtereenvolgens worden toegelicht in de bijlage: opleidingsactiviteiten algemeen Interne geneeskunde. Bij de verschillende opleidingsactiviteiten wordt expliciet aandacht besteed aan de competentiegebieden zoals vermeld in de tabel.
De aios dient in het eerste jaar minimaal 10 KPB’s te verkrijgen en 2 CAT’s en 1-2 referaten te houden. Daarbij dient minimaal 1 KPB te worden verkregen met betrekking tot de grote visite, de verslaglegging, dienstblok/overdracht, dienst SEH en het voeren van een slechtnieuwsgesprek.
Weekindeling stage kliniek algemeen Interne geneeskunde
Zie vaste weekindeling met besprekingen en onderwijsmomenten in het hoofdstuk Onderwijs en opleidingsmomenten en het weekrooster dat elke week per e-mail verspreid wordt.
De supervisiemomenten en grote visites verschillen per afdeling en worden in het inwerkdocument op het besloten a(n)ios gedeelte van de website samengevat. Hetzelfde geldt voor de gedetailleerde afspraken die gemaakt zijn over de zaalvisite.