Hoofdstuk 6: Kwaliteitsinstrumenten en opleidingsklimaat
Leerklimaat en kwaliteit
De opleiding Interne geneeskunde vindt het belangrijk om de kwaliteit van de opleiding te bewaken en waar nodig te verbeteren. Hiervoor worden een aantal kwaliteitsinstrumenten (zie hieronder) gebruikt waarbij de mening en inbreng van de aios zeer belangrijk is. Een veilig leerklimaat is een essentieel onderdeel van een goede opleiding. Dit wil zeggen dat de aios zich te allen tijde verzekerd weet van ondersteuning door de supervisor bij het verrichten van werkzaamheden in het kader van de opleiding in al zijn facetten en competenties, al of niet de directe patiëntenzorg betreffende.
Is er een probleem dat de aios liever niet met de opleider of de plv. opleider bespreekt dan is de coach de eerst aangewezen persoon, maar de aios kan ook bij elk ander lid van de opleidingsgroep terecht. Elke aios krijgt een coach toegewezen.
Coaching van de aios (senior mentor)
Elke aios krijgt aan het begin van de opleiding een persoonlijke coach (senior mentor) toegewezen voor de gehele periode in Alrijne ziekenhuis. Als senior mentor fungeert één van de leden van de opleidingsgroep Interne geneeskunde/MDL zijnde niet de opleider of plaatsvervangend opleider. In principe heeft elk lid van de opleidingsgroep één aios onder zijn/haar hoede. Bij aanvang van de opleiding neemt de aios het initiatief om een eerste afspraak te maken met zijn of haar coach.
De gesprekken geschieden op vertrouwelijke basis, er komt géén verslag van deze gesprekken in het portfolio. Alle aspecten van het functioneren en welbevinden in het kader van de opleiding kunnen aan de orde komen. Desgewenst ook aspecten van het persoonlijke leven, wanneer deze interactie zouden hebben met het verloop van de opleiding.
De coach begeleidt ook de video-anamnese en lichamelijk onderzoek observatie.
Junior mentor
Elke nieuwe aios wordt aan het begin van de opleiding gekoppeld aan een oudere aios, een junior mentor. Deze junior mentor kan de beginnende aios onder andere bijstaan in het wegwijs maken in het ziekenhuis, de roosterindeling en het vertrouwd raken met Reconcept en andere opleidingsactiviteiten.
Intervisie voor aios
Intervisie is een laagdrempelige vorm van gesprekken tussen collega’s waarbij werk- en opleidingssituaties besproken worden met als doel meer inzicht te verwerven in persoonlijke aanpak en benadering en reflectieve vaardigheden te verbeteren. In tegenstelling tot supervisie is er geen hiërarchische situatie waarin iemand de leiding heeft.
De aios komen in vaste groepen van 8 personen 8-10 x per jaar samen gedurende 2 uur aan het einde van de dag (na de avondoverdracht). Er zal afhankelijk van de aanmeldingen en de voorkeur van de aios een multidisciplinaire groep (aios van verschillende specialismen) of een unidisciplinaire groep (alleen aios Interne geneeskunde) worden gestart. Beide samenstellingen hebben voor en nadelen. De supervisiegroep wordt begeleid door een gekwalificeerd psycholoog/psychotherapeut. Aan het eind van het jaar trekt de begeleidend psycholoog zich langzaam terug en kan de groep zelfstandig verder gaan.
Van de aios wordt verwacht dat ze op de afgesproken data en tijden aanwezig zullen zijn. Hier zal in het rooster rekening mee gehouden worden. De opleider wordt op de hoogte gesteld van deelname van de aios, maar krijgt geen informatie over de inhoud van de gesprekken. De Alrijne Academie benadert de aios voor deelname aan een supervisiegroep. Elk jaar start er in principe een nieuwe groep.
Coach Alrijne Academie
Via de Alrijne Academie is ook een professionele loopbaancoach beschikbaar, Yolanda Schutte. Deze coach staat los van de opleidingsgroep en is onafhankelijk. Gesprekken met haar zijn vertrouwelijk. Via Jolijn Hoogervorst kan een afspraak gemaakt worden.
Vertrouwenspersoon
Alrijne Zorggroep beschikt over de mogelijkheid voor medewerkers om een beroep te doen op een externe onafhankelijke medewerkers vertrouwenspersoon (MVP) indien er sprake is van ongewenste omgangsvormen.
Voor wie?
Elke medewerker (en leidinggevende) en vrijwilliger die werkzaam is bij Alrijne Zorggroep kan direct contact opnemen met de MVP.
Omschrijving
De MVP kan worden benaderd in een situatie waarin je te maken hebt met ongewenst gedrag door collega medewerkers. Dit kan betrekking hebben op bijvoorbeeld (seksuele) intimidatie, pesten, discriminatie, agressie, geweld of andere zaken van persoonlijke aard.
Ongewenst gedrag kan negatieve gevolgen hebben en mogelijk leiden tot verzuim. Met de vertrouwenspersoon worden vertrouwelijke zaken besproken.
De MVP zorgt voor opvang, adviseert je en zoekt samen met jou naar een oplossing. De MVP verwijst zo nodig door naar externe hulpverleners. Het gaat om het bijstaan en niet om bemiddelen of het doen aan waarheidsvinding.
De gesprekken met de MVP zijn volledig vertrouwelijk. Zonder instemming van jou doet de MVP geen enkele mededeling aan derden en neemt ook geen actie zonder de instemming of medeweten van jou.
Eventuele rapportages aan de werkgever worden volledig geanonimiseerd en zijn niet te herleiden tot afdelingen en/of personen. De medewerkers vertrouwenspersoon kan het management adviseren over beleid m.b.t. ongewenste omgangsvormen.
Regelen
Je kunt op eigen initiatief contact opnemen met de MVP of je kan worden doorverwezen door je leidinggevende, de bedrijfsarts, de senior HR-adviseur of de Arbo-adviseur. Ook bij een doorverwijzing wordt er niets teruggekoppeld aan de doorverwijzer, tenzij je daar toestemming voor geeft als medewerker.
Je kunt rechtstreeks telefonisch contact opnemen met de externe vertrouwenspersoon, mevrouw Margriet Maris (telefoon 06-51 16 61 61 of e-mail: [email protected]) of via de Zaak Hermelink (telefoon 085-8880886).
In onderling overleg wordt bepaald wat nodig is. In de meeste gevallen is één of meerdere gesprekken voldoende. Als het nodig is verwijst de MVP door naar bijvoorbeeld de bedrijfsarts, een instantie buiten de organisatie of een klachtencommissie. Voor alle mogelijkheden geldt, dat de jij als melder bepaalt wat er gebeurt.
Als je je werk moet onderbreken voor gesprekken met de MVP, dien je toestemming van je leidinggevende te hebben. Als je niet wilt dat je leidinggevende op de hoogte is van je hulpvraag, maak je de afspraken in eigen tijd.
EFFECT vragenlijst internist-supervisoren
Frequentie: 1x per 2 jaar
Begeleiders: S. Anten, M. Janssen
Elke 2 jaar worden de aios in staat gesteld de supervisoren Interne geneeskunde individueel te beoordelen met behulp van de EFFECT-meting (Evaluation and Feedback For Effective Clinical Teaching). Hiervoor bestaat een anonieme online vragenlijst welke onder de aios verspreid wordt. 4 aios worden gevraagd samen met de onderwijskundige de enquête te begeleiden en uit te werken en de uitslagen met de individuele supervisoren te bespreken. Van het gesprek met de supervisor wordt een verslag gemaakt waarvan de opleider een kopie krijgt. De gespreksverslagen worden vervolgens besproken in de vakgroep.
Opleidings- en arts-assistentenvergaderingen
Opleidingsmonitor (voorheen D-RECT enquête)
Ieder jaar wordt OOR-breed de opleidingsmonitor afgenomen, de resultaten worden met de aios en de opleidingsgroep besproken en op basis daarvan worden indien nodig verbeterpunten en acties geformuleerd. Dit wordt ook in de COC (centrale opleidingscommissie) gerapporteerd.
Exitgesprekken
Met alle aios die hun opleidingsgedeelte in het Alrijne Ziekenhuis afgerond hebben wordt door een onafhankelijk persoon (veelal de onderwijskundige) van het onderwijscentrum een gesprek gevoerd. De gegenereerde gegevens worden een aantal maal per jaar anoniem terug gerapporteerd aan de opleider en de opleidingsgroep.
Proefvisitatie
Een keer per 3 jaar wordt er een proefvisitatie gehouden met de COC. Hiervoor wordt de gehele aios-groep uitgenodigd.
Jaargesprekken
1x per jaar vindt er een verantwoordingsgesprek plaats tussen een afvaardiging van de COC en de aios. Gevolgd door een gesprek tussen de COC en de opleider Interne geneeskunde. Onder andere wordt de uitslag van de opleidingsmonitor besproken.
Verwonder en verbeterproject
In 2018 is het verwonder en verbeterproject gestart. Elke a(n)ios wordt na een korte periode (6-12 weken) in Alrijne Ziekenhuis gevraagd wat hem of haar het meest is opgevallen (heeft verwonderd) op het gebied van patiëntenzorg, logistiek (t.a.v. zorgproces) of opleidingsaspecten in relatie tot het zorgproces. Het is bekend dat met mensen name in het begin van een nieuwe baan van alles opvalt en dat daarna al snel gewenning intreedt. Deze punten worden geïnventariseerd en besproken op een 3-maandelijks overleg (veelal vrijdag tussen de middag) in bijzijn van een internist en de decaan van de Alrijne Academie. Gezamenlijk wordt gekeken of er een eenvoudige verbetering kan worden gemaakt en wie dit het beste kan realiseren. Een van de aios is verantwoordelijk voor het project en zit de 3-maandelijkse bespreking voor.
Leerklimaat en kwaliteit
De opleiding Interne geneeskunde vindt het belangrijk om de kwaliteit van de opleiding te bewaken en waar nodig te verbeteren. Hiervoor worden een aantal kwaliteitsinstrumenten (zie hieronder) gebruikt waarbij de mening en inbreng van de aios zeer belangrijk is. Een veilig leerklimaat is een essentieel onderdeel van een goede opleiding. Dit wil zeggen dat de aios zich te allen tijde verzekerd weet van ondersteuning door de supervisor bij het verrichten van werkzaamheden in het kader van de opleiding in al zijn facetten en competenties, al of niet de directe patiëntenzorg betreffende.
Is er een probleem dat de aios liever niet met de opleider of de plv. opleider bespreekt dan is de coach de eerst aangewezen persoon, maar de aios kan ook bij elk ander lid van de opleidingsgroep terecht. Elke aios krijgt een coach toegewezen.
Coaching van de aios (senior mentor)
Elke aios krijgt aan het begin van de opleiding een persoonlijke coach (senior mentor) toegewezen voor de gehele periode in Alrijne ziekenhuis. Als senior mentor fungeert één van de leden van de opleidingsgroep Interne geneeskunde/MDL zijnde niet de opleider of plaatsvervangend opleider. In principe heeft elk lid van de opleidingsgroep één aios onder zijn/haar hoede. Bij aanvang van de opleiding neemt de aios het initiatief om een eerste afspraak te maken met zijn of haar coach.
De gesprekken geschieden op vertrouwelijke basis, er komt géén verslag van deze gesprekken in het portfolio. Alle aspecten van het functioneren en welbevinden in het kader van de opleiding kunnen aan de orde komen. Desgewenst ook aspecten van het persoonlijke leven, wanneer deze interactie zouden hebben met het verloop van de opleiding.
De coach begeleidt ook de video-anamnese en lichamelijk onderzoek observatie.
Junior mentor
Elke nieuwe aios wordt aan het begin van de opleiding gekoppeld aan een oudere aios, een junior mentor. Deze junior mentor kan de beginnende aios onder andere bijstaan in het wegwijs maken in het ziekenhuis, de roosterindeling en het vertrouwd raken met Reconcept en andere opleidingsactiviteiten.
Intervisie voor aios
Intervisie is een laagdrempelige vorm van gesprekken tussen collega’s waarbij werk- en opleidingssituaties besproken worden met als doel meer inzicht te verwerven in persoonlijke aanpak en benadering en reflectieve vaardigheden te verbeteren. In tegenstelling tot supervisie is er geen hiërarchische situatie waarin iemand de leiding heeft.
De aios komen in vaste groepen van 8 personen 8-10 x per jaar samen gedurende 2 uur aan het einde van de dag (na de avondoverdracht). Er zal afhankelijk van de aanmeldingen en de voorkeur van de aios een multidisciplinaire groep (aios van verschillende specialismen) of een unidisciplinaire groep (alleen aios Interne geneeskunde) worden gestart. Beide samenstellingen hebben voor en nadelen. De supervisiegroep wordt begeleid door een gekwalificeerd psycholoog/psychotherapeut. Aan het eind van het jaar trekt de begeleidend psycholoog zich langzaam terug en kan de groep zelfstandig verder gaan.
Van de aios wordt verwacht dat ze op de afgesproken data en tijden aanwezig zullen zijn. Hier zal in het rooster rekening mee gehouden worden. De opleider wordt op de hoogte gesteld van deelname van de aios, maar krijgt geen informatie over de inhoud van de gesprekken. De Alrijne Academie benadert de aios voor deelname aan een supervisiegroep. Elk jaar start er in principe een nieuwe groep.
Coach Alrijne Academie
Via de Alrijne Academie is ook een professionele loopbaancoach beschikbaar, Yolanda Schutte. Deze coach staat los van de opleidingsgroep en is onafhankelijk. Gesprekken met haar zijn vertrouwelijk. Via Jolijn Hoogervorst kan een afspraak gemaakt worden.
Vertrouwenspersoon
Alrijne Zorggroep beschikt over de mogelijkheid voor medewerkers om een beroep te doen op een externe onafhankelijke medewerkers vertrouwenspersoon (MVP) indien er sprake is van ongewenste omgangsvormen.
Voor wie?
Elke medewerker (en leidinggevende) en vrijwilliger die werkzaam is bij Alrijne Zorggroep kan direct contact opnemen met de MVP.
Omschrijving
De MVP kan worden benaderd in een situatie waarin je te maken hebt met ongewenst gedrag door collega medewerkers. Dit kan betrekking hebben op bijvoorbeeld (seksuele) intimidatie, pesten, discriminatie, agressie, geweld of andere zaken van persoonlijke aard.
Ongewenst gedrag kan negatieve gevolgen hebben en mogelijk leiden tot verzuim. Met de vertrouwenspersoon worden vertrouwelijke zaken besproken.
De MVP zorgt voor opvang, adviseert je en zoekt samen met jou naar een oplossing. De MVP verwijst zo nodig door naar externe hulpverleners. Het gaat om het bijstaan en niet om bemiddelen of het doen aan waarheidsvinding.
De gesprekken met de MVP zijn volledig vertrouwelijk. Zonder instemming van jou doet de MVP geen enkele mededeling aan derden en neemt ook geen actie zonder de instemming of medeweten van jou.
Eventuele rapportages aan de werkgever worden volledig geanonimiseerd en zijn niet te herleiden tot afdelingen en/of personen. De medewerkers vertrouwenspersoon kan het management adviseren over beleid m.b.t. ongewenste omgangsvormen.
Regelen
Je kunt op eigen initiatief contact opnemen met de MVP of je kan worden doorverwezen door je leidinggevende, de bedrijfsarts, de senior HR-adviseur of de Arbo-adviseur. Ook bij een doorverwijzing wordt er niets teruggekoppeld aan de doorverwijzer, tenzij je daar toestemming voor geeft als medewerker.
Je kunt rechtstreeks telefonisch contact opnemen met de externe vertrouwenspersoon, mevrouw Margriet Maris (telefoon 06-51 16 61 61 of e-mail: [email protected]) of via de Zaak Hermelink (telefoon 085-8880886).
In onderling overleg wordt bepaald wat nodig is. In de meeste gevallen is één of meerdere gesprekken voldoende. Als het nodig is verwijst de MVP door naar bijvoorbeeld de bedrijfsarts, een instantie buiten de organisatie of een klachtencommissie. Voor alle mogelijkheden geldt, dat de jij als melder bepaalt wat er gebeurt.
Als je je werk moet onderbreken voor gesprekken met de MVP, dien je toestemming van je leidinggevende te hebben. Als je niet wilt dat je leidinggevende op de hoogte is van je hulpvraag, maak je de afspraken in eigen tijd.
EFFECT vragenlijst internist-supervisoren
Frequentie: 1x per 2 jaar
Begeleiders: S. Anten, M. Janssen
Elke 2 jaar worden de aios in staat gesteld de supervisoren Interne geneeskunde individueel te beoordelen met behulp van de EFFECT-meting (Evaluation and Feedback For Effective Clinical Teaching). Hiervoor bestaat een anonieme online vragenlijst welke onder de aios verspreid wordt. 4 aios worden gevraagd samen met de onderwijskundige de enquête te begeleiden en uit te werken en de uitslagen met de individuele supervisoren te bespreken. Van het gesprek met de supervisor wordt een verslag gemaakt waarvan de opleider een kopie krijgt. De gespreksverslagen worden vervolgens besproken in de vakgroep.
Opleidings- en arts-assistentenvergaderingen
- Grote opleidingsvergadering: 4x per jaar, deelname door alle aios en anios Interne geneeskunde (opleiding en vooropleiding) en alle leden van de opleidingsgroep (Interne geneeskunde) en de stagebegeleiders (nefrologie, consultatieve dienst, MDL, longziekten, IC, cardiologie, polikliniek). Van de vergadering wordt een verslag gemaakt door de opleidingsondersteuner met een actiepuntenlijst. Ook wordt een aios-nevenactiviteitenlijst bijgehouden. De agenda wordt een week van tevoren rondgestuurd. De vergaderingen vinden plaats op woensdagochtend van 09.30-11.00. De vergadering wordt afwisselend voorgezeten door de opleider en de aios-vertegenwoordiger. Tijdens de vergadering worden alleen opleidingsgerelateerde onderwerpen besproken.
- Kleine arts-assistentenvergadering/petit-comité vergadering: 8x per jaar in de maanden dat er geen grote opleidingsvergadering wordt een a(n)ios vergadering petit comité gehouden. Hierbij zijn aanwezig: de aios vertegenwoordiger, de aios roostermaker(s), de anios vertegenwoordigers (ip 2 anios) de opleider, de plaatsvervangend opleider en de opleidingsondersteuner. Ip vindt deze vergadering op maandag plaats na de avondoverdracht. Tijdens deze vergadering worden logistieke onderwerpen besproken. Het aanspreekpunt van de aios zit de vergadering voor en inventariseert vooraf de te bepreken onderwerpen bij de a(n)ios en de opleider.
- Vertegenwoordiger aios: een van de aios wordt aangesteld als vertegenwoordiger en aanspreekpunt. Deze heeft als taak vooraf aan de vergaderingen eventuele onderwerpen te inventariseren welke leven onder de aios en in te brengen op de vergadering. Dit is een vast agendapunt van de opleidingsvergadering.
Opleidingsmonitor (voorheen D-RECT enquête)
Ieder jaar wordt OOR-breed de opleidingsmonitor afgenomen, de resultaten worden met de aios en de opleidingsgroep besproken en op basis daarvan worden indien nodig verbeterpunten en acties geformuleerd. Dit wordt ook in de COC (centrale opleidingscommissie) gerapporteerd.
Exitgesprekken
Met alle aios die hun opleidingsgedeelte in het Alrijne Ziekenhuis afgerond hebben wordt door een onafhankelijk persoon (veelal de onderwijskundige) van het onderwijscentrum een gesprek gevoerd. De gegenereerde gegevens worden een aantal maal per jaar anoniem terug gerapporteerd aan de opleider en de opleidingsgroep.
Proefvisitatie
Een keer per 3 jaar wordt er een proefvisitatie gehouden met de COC. Hiervoor wordt de gehele aios-groep uitgenodigd.
Jaargesprekken
1x per jaar vindt er een verantwoordingsgesprek plaats tussen een afvaardiging van de COC en de aios. Gevolgd door een gesprek tussen de COC en de opleider Interne geneeskunde. Onder andere wordt de uitslag van de opleidingsmonitor besproken.
Verwonder en verbeterproject
In 2018 is het verwonder en verbeterproject gestart. Elke a(n)ios wordt na een korte periode (6-12 weken) in Alrijne Ziekenhuis gevraagd wat hem of haar het meest is opgevallen (heeft verwonderd) op het gebied van patiëntenzorg, logistiek (t.a.v. zorgproces) of opleidingsaspecten in relatie tot het zorgproces. Het is bekend dat met mensen name in het begin van een nieuwe baan van alles opvalt en dat daarna al snel gewenning intreedt. Deze punten worden geïnventariseerd en besproken op een 3-maandelijks overleg (veelal vrijdag tussen de middag) in bijzijn van een internist en de decaan van de Alrijne Academie. Gezamenlijk wordt gekeken of er een eenvoudige verbetering kan worden gemaakt en wie dit het beste kan realiseren. Een van de aios is verantwoordelijk voor het project en zit de 3-maandelijkse bespreking voor.